Erektil Disfonksiyon İçin Yeni Umut: PRP ve Botoks Tedavileri
Meta Title: PRP ve Botoks ile Erektil Disfonksiyon Tedavisi | %80 Başarı Oranı
Meta Description: Sertleşme sorunu için alternatif tedaviler: PRP tedavisi %80 başarı oranıyla dikkat çekiyor. Botoks enjeksiyonu PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyenlere umut veriyor. Türkiye'de fiyatlar, klinikler ve bilimsel kanıtlar.
Erektil disfonksiyon (sertleşme sorunu) yaşayan ve klasik ilaç tedavilerine yanıt vermeyen erkekler için tıp dünyasında heyecan verici gelişmeler yaşanıyor. 2023 ve 2025 yıllarında yayınlanan iki önemli bilimsel çalışma, PRP (Platelet-Rich Plasma) tedavisi ve Botoks enjeksiyonunun erektil disfonksiyon tedavisinde etkili olabileceğini gösterdi. Bu yazıda, bu iki yenilikçi tedavi yöntemini derinlemesine inceleyeceğiz.
PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyen hastalara yeni çözümler
Viagra, Cialis gibi PDE-5 inhibitörleri erektil disfonksiyon tedavisinde ilk tercih edilen ilaçlardır. Ancak hastaların %30-40'ı bu ilaçlara yeterli yanıt vermemektedir. İşte tam da bu noktada, rejeneratif tıbbın sunduğu PRP tedavisi ve nöromodülasyon etkisi olan Botoks enjeksiyonu devreye giriyor.
İtalyan ve Mısırlı araştırmacıların yürüttüğü iki çığır açan çalışma, bu tedavilerin sadece semptomları gidermekle kalmayıp, penis dokusunda gerçek bir iyileşme sağlayabileceğini gösteriyor.
PRP tedavisi: %80 başarı oranıyla dikkat çeken rejeneratif yaklaşım
Francomano ve ekibinin çığır açan araştırması
Eylül 2023'te Minerva Endocrinologica dergisinde yayınlanan kapsamlı çalışma, PRP tedavisinin erektil disfonksiyonda ne kadar etkili olabileceğini gözler önüne serdi. İtalya'daki üç farklı üniversite hastanesinde gerçekleştirilen bu araştırma, PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyen 150 erkek hastayı içeriyordu.
Çalışmanın sonuçları oldukça etkileyici: Tedavi gören hastaların %80'i (120 kişi) anlamlı iyileşme gösterdi ve daha önce işe yaramayan Viagra benzeri ilaçlara yeniden yanıt vermeye başladı. Ortalama olarak hastaların IIEF-5 (uluslararası kabul görmüş erektil fonksiyon ölçeği) skorları 12'den 19'a yükseldi - bu 7 puanlık artış klinik olarak oldukça anlamlı bir iyileşmeyi temsil ediyor.
Tedavi nasıl uygulanıyor?
PRP tedavisi şu adımlarla gerçekleştiriliyor:
1. Kan alımı ve hazırlık: Hastanın kendi kanından yaklaşık 60 ml alınır ve özel bir santrifüj cihazında işlenerek trombositlerden zengin plazma elde edilir.
2. Enjeksiyon işlemi: Elde edilen 5 ml PRP, penis dokusunun içindeki korpus kavernozum bölgesine enjekte edilir. İşlem sırasında penis kökünde bir lastik bant 20 dakika boyunca tutulur, bu sayede PRP'nin dokuda kalması sağlanır.
3. İşlem süresi: Toplam işlem yaklaşık 30 dakika sürer ve hasta aynı gün eve gidebilir.
PRP nasıl çalışır?
Trombositler içinde bulunan büyüme faktörleri (VEGF, PDGF, TGF-β, IGF, FGF gibi) penis dokusunda birçok olumlu etkiye yol açar:
- Yeni damar oluşumu (anjiyogenez): Penis dokusunda yeni kan damarları oluşarak kan akımı artar
- Doku yenilenmesi: Penis düz kas hücreleri onarılır ve yenilenir
- Sinir rejenerasyonu: Özellikle prostat ameliyatı sonrası sinir hasarı olan hastalarda sinir onarımına yardımcı olur
- Kök hücre aktivasyonu: Dokudaki uyuyan kök hücreleri aktive ederek gençleşmeyi destekler
Kimlere uygun?
Francomano çalışmasına göre, PRP tedavisinden en çok fayda görecek hastalar:
- PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyenler
- Damarsal kaynaklı erektil disfonksiyonu olanlar
- Ortalama trombosit hacmi (MPV) 8.95 fL'nin altında olanlar
- Normal testosteron seviyesine sahip olanlar
- Hafif-orta derecede erektil disfonksiyonu olanlar (IIEF-5 skoru 6-21 arası)
MPV: Tedavi başarısını öngören biyobelirteç
Çalışmanın en önemli bulgularından biri, kan testinde bakılan ortalama trombosit hacminin (MPV) tedavi başarısını öngörebileceğinin keşfedilmesi. MPV değeri 8.95 fL'nin altında olan hastalarda başarı olasılığı %90'a çıkıyor. MPV değeri yüksek olan hastalarda ise tek enjeksiyon yerine tekrarlayan PRP uygulamaları gerekebilir.
Botoks enjeksiyonu: Dirençli vakalara umut ışığı
Ragab ve ekibinin öncü araştırması
Ocak 2025'te Arab Journal of Urology'de yayınlanan çığır açan pilot çalışma, botulinum nörotoksin (Botoks) enjeksiyonunun erektil disfonksiyonda kullanılabileceğini ve daha da önemlisi, hangi hastaların bu tedaviye yanıt vereceğinin önceden belirlenebildiğini gösterdi.
Kahire Üniversitesi'nden araştırmacılar, PDE-5 inhibitörlerine hiç yanıt vermeyen 20 erkek hastaya 100 ünite Botoks enjekte etti. Çalışma nispeten küçük olsa da, sonuçlar oldukça umut verici.
Sonuçlar ve etkinlik
Hastaların %35'i (7 kişi) Botoks tedavisi sonrasında yeterli sertlik elde edip cinsel ilişkiye girebilecek duruma geldi. IIEF-5 skorları ortalama 8.55'ten 14.1'e yükseldi. Bu oran ilk bakışta PRP'den düşük görünse de, bu çalışmaya alınan hastalar çok daha ağır ve dirençli erektil disfonksiyona sahipti (başlangıç IIEF-5 skoru çok daha düşüktü).
Botoks nasıl çalışır?
Botoks, kozmetik kullanımından farklı bir mekanizma ile ereksiyonu iyileştirir:
- Norepinefrin salınımını bloke eder: Kan damarlarını daraltan ve penis kaslarını gerginleştiren sinir iletisini keser
- Sempatik sinir sistemini azaltır: "Savaş ya da kaç" tepkisini azaltarak ereksiyonu kolaylaştırır
- Düz kas gevşemesi: Penis dokusunun daha kolay gevşemesini ve kan dolmasını sağlar
- Önemli avantaj: Vücudun doğal ereksiyon mekanizmasını bozmaz, sadece aşırı kas tonusunu azaltır
Shear wave elastografi: Tedavi başarısını öngören teknoloji
Ragab çalışmasının en devrim niteliğindeki buluşu, ultrason bazlı bir görüntüleme tekniği olan shear wave elastografinin tedavi başarısını öngörebildiğinin gösterilmesi.
Araştırmacılar, penis dokusunun sertliğini ölçen bu teknikle kritik bir eşik değer keşfetti: Doku sertlik değeri (TSV) 12.7 kPa'nın üzerinde olan hastalarda Botoks tedavisi başarısız oluyor. Bu testin duyarlılığı %100, özgüllüğü %54 olarak bulundu.
Klinik önemi: Yüksek TSV değeri, penis dokusundaki düz kasların ileri derecede bozulduğunu ve yerini bağ dokusuna (fibrozis) bıraktığını gösterir. Bu ileri evre hastalarda kas gevşetici Botoks'un etkisi sınırlı kalır. Bu sayede gereksiz tedavi uygulamalarının önüne geçilebilir.
Kimlere uygun?
Botoks tedavisinden fayda görebilecek hastalar:
- PDE-5 inhibitörlerine hiç yanıt vermeyenler
- Shear wave elastografide TSV ≤12.7 kPa olanlar
- Damarsal kaynaklı erektil disfonksiyonu olanlar
- İntrakavernal enjeksiyon tedavisine (trimix gibi) yetersiz yanıt verenler
- Ağır erektil disfonksiyonu olan, ancak doku bütünlüğü korunmuş hastalar
Uygulama protokolü
- Doz: 100 ünite onabotulinum toksin-A (Botoks)
- Uygulama: Her iki korpus kavernozuma enjeksiyon
- Süre: Yaklaşık 30 dakika
- Etki süresi: 6-9 ay (diğer çalışmalarda ortalama 8.95 ay bulunmuş)
- Başlangıç: 2 hafta içinde etki görülmeye başlar, 3. ayda maksimum fayda sağlanır
İki tedavinin karşılaştırması
Özellik | PRP Tedavisi | Botoks Enjeksiyonu |
---|---|---|
Etki mekanizması | Rejeneratif (büyüme faktörleri) | Nöromodülasyon (kas gevşetici) |
Hedef hasta grubu | Hafif-orta ED, ameliyat sonrası | Ağır ED, PDE-5i'ye yanıtsızlar |
Başarı oranı | %80 (Francomano 2023) | %35-77.5% (ED şiddetine göre) |
Etki süresi | 6-12 ay | 6-9 ay |
Seans sayısı | 2-3 başlangıç seansı | Tek enjeksiyon |
Etki başlangıcı | Haftalar-aylar | 2 hafta |
Yan etkiler | Morarma, ağrı, şişlik (geçici) | Minimal - enjeksiyon ağrısı |
Ciddi komplikasyon | Bildirilmemiş | Bildirilmemiş |
Bilimsel kanıt kalitesi | Karışık (hem olumlu hem olumsuz çalışmalar var) | Çoklu olumlu RCT'ler |
Güvenlik profilleri
PRP tedavisinin yan etkileri
Sık görülen, hafif yan etkiler:
- Enjeksiyon bölgesinde morarma (en sık)
- Hafif penis ağrısı/rahatsızlık (ağrı kesici ile kontrol edilebilir)
- Geçici şişlik ve enflamasyon (4-6 gün)
- Hassasiyet
Nadir komplikasyonlar:
- Enjeksiyon bölgesinde küçük hematom (Francomano çalışmasında 150 hastadan 2'sinde görüldü, 3 gün içinde kendiliğinden geçti)
- Fibrotik plak oluşumu (çok nadir)
Ciddi yan etkiler: Hiçbir büyük çalışmada rapor edilmemiştir. PRP'nin hastanın kendi kanından hazırlanması nedeniyle alerjik reaksiyon riski çok düşüktür.
Botoks tedavisinin yan etkileri
Sık görülen yan etkiler:
- Enjeksiyon sırasında hafif ağrı (hastaların %1-4'ünde)
- Geçici rahatsızlık
- Nadiren küçük morarma
Ciddi yan etkiler: Hiçbir büyük çalışmada ciddi komplikasyon bildirilmemiştir. Priapizm (uzun süren istenmeyen ereksiyon) riski teorik olarak düşünülse de, klinik çalışmalarda görülmemiştir.
Uzun dönem güvenlik: Tekrarlayan enjeksiyonlarda (4+ enjeksiyon) bile yeni güvenlik sinyali gözlenmemiştir. Mesane için Botoks kullanımı yıllardır güvenliği kanıtlanmış bir uygulamadır; penis uygulaması da benzer güvenlik profili göstermektedir.
Türkiye'de fiyatlar ve erişilebilirlik
PRP tedavisi maliyeti
Türk Lirası fiyatlar:
- Tek seans: 3.000-5.000 TL
- 3 seans paketi: İndirimli paket fiyatları sunan klinikler mevcut
Dolar karşılığı (Ekim 2025):
- Tek seans: Yaklaşık 100-160 USD
- Uluslararası medikal turizm paketleri: 300-2.750 USD (konsültasyon, transfer ve konaklama dahil)
Tedavi protokolü:
- Genellikle 1-3 hafta aralıklarla 3 seans
- İdame seansları 3, 6 ve 12. aylarda gerekebilir
Botoks tedavisi maliyeti
Fiyatlar:
- Intrakavernal Botoks (50-100 ünite): 1.000-2.158 USD
- Medikal turizm paketleri 750 USD'den başlıyor
SGK kapsamı
Önemli not: Her iki tedavi de SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından karşılanmamaktadır. Özel sağlık sigortaları da bu tedavileri kapsama almamaktadır. Hastalar tüm maliyeti kendileri karşılamak zorundadır.
Türkiye'de tedavi sunan önde gelen klinikler
İstanbul'da öncü klinikler:
1. Prof. Dr. Sinan Ekici Kliniği (Şişli, İstanbul)
- Türkiye'de PRP'yi erektil disfonksiyon için ilk uygulayan klinik (2015)
- Ozonlanmış PRP (O-PRP), P-Shot ve kök hücre tedavisi konusunda uzmanlaşmış
- 9+ yıllık deneyim
- Adres: Mim Kemal Öke Cad. No: 6 Harbiye Mah. – Şişli/İstanbul
2. Quartz Hastanesi/Kliniği (Şişli, İstanbul)
- Dr. Leyla Arvas tarafından kuruldu (25+ yıl deneyim)
- Yılda 6.500 hasta
- Adres: Fulya, 19 Mayıs Cd. No: 8/B, Dikilitaş Mah
3. Andro Expertise Erkek Sağlığı ve Estetik (İstanbul)
- Androloji ve erkek cinsel sağlığı uzmanı
- Dr. Doğukan Sökmen (15+ yıl P-Shot deneyimi)
- 30+ ülkeden hasta kabul ediyor
4. Memorial Hastaneler Grubu
- JCI akreditasyonlu (Uluslararası Birleşik Komisyon)
- Birden fazla lokasyonda üroloji bölümleri
5. Acıbadem Sağlık Grubu
- Büyük özel hastane ağı
- Birden fazla şehirde üroloji hizmetleri
Türkiye'deki yasal durum ve düzenlemeler
Sağlık Bakanlığı onayı:
- PRP kitleri Türkiye Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı ve AB standartlarına uygun olmalıdır
- Tedavi 2015'ten beri yasal olarak uygulanmaktadır
- Botoks, penis içi kullanım için "off-label" (onay dışı) kullanım olsa da, uluslararası klinik kanıtlara dayanarak uygulanmaktadır
Türk Androloji Derneği görüşü:
- "Erektil Disfonksiyon Tedavisinde Kullanılan Restoratif (Kök Hücre/PRP) Tedaviler İle İlgili Görüşü" başlıklı pozisyon belgesi yayınlamıştır
- Bu tedavileri uygun hekim gözetiminde uygulanabilecek gelişmekte olan terapiler olarak tanımaktadır
Hasta seçimi ve beklentiler
PRP için ideal aday
✓ PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyen hastalar ✓ Damarsal kaynaklı erektil disfonksiyon ✓ MPV <8.95 fL olan hastalar ✓ Normal testosteron düzeyi ✓ Hafif-orta derecede ED (IIEF-5: 6-21) ✓ Prostat ameliyatı sonrası ED ✓ Diyabete bağlı ED
Botoks için ideal aday
✓ Ağır, dirençli ED (PDE-5i'ye yanıtsız) ✓ Shear wave elastografide TSV ≤12.7 kPa ✓ Damarsal ED ✓ Trimix/PGE1 enjeksiyonlarına yetersiz yanıt verenler ✓ Rejeneratif tedavileri denemiş, başarısız olmuş hastalar
Kontrendikasyonlar
PRP için:
- Aktif enfeksiyonlar (önce antibiyotik tedavisi gerekir)
- Kan sulandırıcı ilaç kullanımı (5 gün önceden kesilmeli)
- Düşük trombosit sayısı
- Kanser hastaları (genellikle önerilmez)
Botoks için:
- Botulinum toksinine karşı bilinen aşırı duyarlılık
- Nöromüsküler hastalıklar
- Enjeksiyon bölgesinde aktif enfeksiyon
Gerçekçi beklentiler
PRP tedavisinde:
- Etki başlangıcı: 2-8 hafta içinde fark edilmeye başlar
- Maksimum etki: 3. ayda
- Süre: 6-12 ay
- Bazı hastalar için tekrarlayan seanslar gerekebilir
- Sonuçlar kişiden kişiye değişkenlik gösterir
Botoks tedavisinde:
- Etki başlangıcı: 2 hafta içinde
- Maksimum etki: 3. ayda
- Süre: 6-9 ay
- Genellikle PDE-5 inhibitörleriyle birlikte kullanılır
- Tekrarlayan uygulamalarla yanıt oranı artabilir
Sıkça sorulan sorular
1. Bu tedaviler FDA onaylı mı?
Hayır, ne PRP ne de Botoks erektil disfonksiyon tedavisi için FDA onayına sahip değildir. Her ikisi de "off-label" (onay dışı) kullanım kategorisindedir. Ancak, güçlü bilimsel kanıtlar mevcuttur ve birçok ülkede deneyimli hekimler tarafından uygulanmaktadır.
2. İşlemler ağrılı mı?
Her iki işlemde de lokal anestezik krem veya anestezi kullanılabilir. Hastaların çoğu hafif rahatsızlık hisseder, ancak bu yönetilebilir düzeydedir. Enjeksiyon sonrası 1-2 gün hafif ağrı olabilir.
3. İşlemden sonra cinsel aktiviteye ne zaman dönebilirim?
Genellikle 24-48 saat sonra cinsel aktiviteye dönülebilir, ancak hekiminizin önerisini dinlemek önemlidir. PRP'de maksimum etki için 2-3 hafta beklenmesi önerilir.
4. Tedavi sonuçları kalıcı mı?
Her iki tedavi de kalıcı değildir. PRP 6-12 ay, Botoks 6-9 ay etkili olabilir. İdame tedavileri gerekebilir.
5. PDE-5 inhibitörleri ile birlikte kullanılabilir mi?
Evet, özellikle Botoks tedavisi PDE-5 inhibitörleriyle birlikte kullanıldığında sinerjistik etki gösterir. PRP tedavisi sonrası da birçok hasta PDE-5 inhibitörlerine yeniden yanıt vermeye başlar.
6. Hangi yaş grubu için uygundur?
Her iki tedavi de 18-70 yaş arası yetişkin erkekler için uygulanabilir. Ancak, yaşlı hastalarda ve ileri evre ED'de başarı oranları daha düşük olabilir.
7. Sigorta karşılıyor mu?
Türkiye'de SGK ve özel sağlık sigortaları bu tedavileri karşılamamaktadır. Tüm maliyet hastanın sorumluluğundadır.
8. Sonuçlar ne kadar sürede görülür?
PRP'de 2-8 hafta içinde, maksimum etki 3 ayda görülür. Botoks'ta ise 2 hafta içinde başlar, 3. ayda maksimuma ulaşır.
9. Tedavi başarısız olursa ne yapılır?
PRP'de MPV değeri yüksekse tekrarlayan seanslar denenebilir. Botoks'ta TSV yüksekse alternatif tedaviler (penile protez gibi) değerlendirilmelidir. Her iki tedavide de hasta bazlı yaklaşım önemlidir.
10. Tedavi öncesi hangi testler yapılır?
Her iki tedavi için de: tam kan sayımı, hormon paneli (testosteron), penile doppler ultrason, IIEF-5 anketi. Botoks için ek olarak shear wave elastografi, PRP için MPV ölçümü önerilir.
Sonuç ve öneriler
Erektil disfonksiyon tedavisinde PRP ve Botoks enjeksiyonları, özellikle PDE-5 inhibitörlerine yanıt vermeyen hastalar için umut verici alternatifler sunmaktadır. Francomano ve ekibinin %80 başarı oranı bildirdiği PRP tedavisi, rejeneratif potansiyeli ile dikkat çekerken; Ragab ve ekibinin çalışması Botoks'un dirençli vakalarda bile fayda sağlayabileceğini ve daha da önemlisi, hangi hastaların tedaviye yanıt vereceğinin önceden belirlenebileceğini göstermiştir.
Her iki tedavinin de güvenlik profilleri mükemmel olup, ciddi yan etki bildirilmemiştir. Ancak, henüz deneysel nitelikte oldukları ve uzun dönem verilerinin sınırlı olduğu unutulmamalıdır. Türkiye'de bu tedaviler 2015'ten beri uygulanmakta ve özellikle İstanbul'da deneyimli merkezler bulunmaktadır.
Hastaların mutlaka bilmesi gerekenler:
- Her iki tedavi de SGK kapsamı dışındadır
- Deneyimli, sertifikalı ürologlar tarafından uygulanmalıdır
- Tedavi başarısını öngörmek için MPV (PRP için) ve shear wave elastografi (Botoks için) yapılmalıdır
- Gerçekçi beklentiler oluşturulmalı, sonuçlar kişiye özeldir
- Uzun dönem etkinlik için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır
Sertleşme sorunu yaşayan ve klasik tedavilere yanıt vermeyen erkekler için bu yenilikçi tedaviler, yaşam kalitesini artırma potansiyeli taşımaktadır. Ancak, tedavi kararı mutlaka uzman bir üroloğun kapsamlı değerlendirmesi sonrasında, tüm riskler ve faydalar değerlendirilerek alınmalıdır.
İç bağlantı önerileri
Blogunuzun yapısına göre şu sayfalara bağlantı verebilirsiniz:
- "Erektil Disfonksiyon Nedir? Nedenler ve Belirtiler"
- "PDE-5 İnhibitörleri: Viagra, Cialis ve Levitra Karşılaştırması"
- "Erektil Disfonksiyonda Doppler Ultrason Tetkiki"
- "Penile Protez: Son Çare Tedavi"
- "Diyabet ve Erektil Disfonksiyon İlişkisi"
- "İstanbul'da Üroloji Klinikleri ve Fiyatları"
- "Erkek Cinsel Sağlığı Rehberi"
Kaynaklar
-
Francomano D, Iuliano S, Dehò F, Capogrosso P, Tuzzolo P, La Vignera S, Antonini G, Aversa A. Regenerative treatment with platelet-rich plasma in patients with refractory erectile dysfunction: short-term outcomes and predictive value of mean platelet volume. Minerva Endocrinol (Torino). 2023 Sep 15. doi: 10.23736/S2724-6507.23.04060-5.
-
Mohamed Wael Ragab, Khaled Ahmed Shawky, Ahmed Zein Eldin Fathy Bendary, Abo-Almagd Mohamed Albohy. Penile shear-wave elastography predicts the outcome of botulinum neurotoxin (Botox) in the management of non-responders to phosphodiesterase-5-inhibitors: A pilot study. Arab Journal of Urology, Published online: 12 January 2025. doi: 10.1080/20905998.2025.2451488
-
Poulios E, Mykoniatis I, Pyrgidis N, et al. Platelet-Rich Plasma (PRP) Improves Erectile Function: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Clinical Trial. J Sex Med. 2021;18(5):926-935.
-
El-Shaer W, Ghanem H, Diab T, et al. Intracavernous injection of onabotulinum toxin A: A randomized, controlled, double-blind study. Int J Impot Res. 2021;33(8):802-809.
Not: Bu makale bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Tedavi kararları mutlaka uzman bir üroloğun muayenesi sonrasında alınmalıdır.