Plaseboyu Ancak %16 Geçen 30.000 Dolarlık Enjeksiyon: Xiaflex'in Karanlık Yüzü
Avrupa'da Satılamayan İlaç Neden Hâlâ "Güçlü Öneri" Listesinde?
Dr. Ömür Erdem Akkaya Üroloji Uzmanı
BÖLÜM I: GİRİŞ VE TEMEL BULGULAR
Bir İlaç Masalı mı, Yoksa Pazarlama Hilesi mi?
Değerli hastalarım,
Tıp dünyasında bazen hakikat, kalın duvarların ardına gizlenir. Size bugün, Peyronie hastalığı tedavisinde "altın standart" olarak sunulan Xiaflex (Kollajenaz Clostridium Histolyticum) hakkında kimsenin söylemediği gerçekleri anlatacağım.
Bu ilaç, klinik çalışmalarda plasebodan yalnızca %16 daha iyi sonuç göstermesine rağmen, hastalardan 30.000 ila 58.000 dolar talep ediyor. Üstelik bu ilacı öneren kılavuz panellerindeki yazarların önemli bir kısmının, üretici firma ile finansal bağlantıları bulunuyor.
Ve en ilginci: Bu ilaç 2020'den beri Avrupa'da satılmıyor - ama EAU (Avrupa Üroloji Birliği) 2025 kılavuzunda hâlâ "Güçlü Öneri" olarak yer alıyor!
Gelin, bu müteşâbih (karmaşık) meseleyi birlikte çözelim.
Araştırma Özeti: Doğrulanan Tüm Veriler
Bu rapordaki her iddia, birincil kaynaklara dayalı olarak doğrulanmıştır:
| İddia | Kaynak | Durum |
|---|---|---|
| %34 vs %18.2 plasebo | J Urol 2013 | ✅ Doğrulandı |
| Avrupa'dan çekildi (Mart 2020) | EMA/95504/2020 | ✅ Doğrulandı |
| AUA yazarlarının %37'si yanlış beyan | Eur Urol 2018 | ✅ Doğrulandı |
| Maliyet-etkinlikte %3 optimal | J Sex Med 2019 | ✅ Doğrulandı |
| 2024 geliri 516 milyon $ | Endo PR 2025 | ✅ Doğrulandı |
| Cochrane "klinik anlam" şüphesi | Cochrane 2023 | ✅ Doğrulandı |
| EAU panelinde IMPRESS araştırmacısı yok | Panel analizi | ✅ Doğrulandı |
BÖLÜM II: IMPRESS ÇALIŞMALARI - RAKAMLAR NE DİYOR?
Xiaflex'in FDA onayını aldığı IMPRESS I ve II çalışmalarına 832 hasta dahil edildi. Sonuçlar istatistiksel olarak "anlamlı" bulundu ancak klinik anlam bambaşka bir mesele.
Doğrulanmış Veriler (Journal of Urology, 2013):
| Grup | Eğrilik İyileşmesi | Ortalama Düzelme |
|---|---|---|
| Xiaflex | %34 | 17.0° ± 14.8° |
| Plasebo | %18.2 | 9.3° ± 13.6° |
| Net Fark | %15.8 | 7.7° |
Kaynak: Gelbard M, Goldstein I, Hellstrom WJG, et al. J Urol. 2013 Jul;190(1):199-207. PMID: 23376148
Evet, doğru okudunuz. On binlerce dolar ödeyerek elde ettiğiniz gerçek fayda sadece 7.7 derece ek düzelme!
Plasebo Etkisi Neden Bu Kadar Yüksek?
Plasebo grubundaki %18.2'lik iyileşme dikkat çekici. EAU 2025 kılavuzu bile bunu kabul ediyor:
"Plasebo kolunda da başlangıca göre %18.2'lik iyileşme gözlenmiştir. Bu bulgular, ilacın rolü hakkında soru işaretleri doğurmaktadır - plasebo veya modelleme kolu, tedavi koluna kıyasla görece yüksek eğrilik azalması sağlamıştır."
Cochrane Sistematik Derlemesi (2023) Ne Diyor?
Cochrane, tıp dünyasının en saygın bağımsız değerlendirme kuruluşudur:
"İntralezyonel kollajenaz bir miktar etkinlik gösteriyor gibi görünmektedir; ancak birçok hasta bu iyileşmeyi klinik olarak anlamlı bulmayabilir ve bu, artan yan etki riskiyle birlikte gelmektedir."
Kaynak: Rosenberg JE, et al. Cochrane Database Syst Rev. 2023 Jul 17;7(7):CD012206. PMID: 37490423
BÖLÜM III: AVRUPA NEDEN "HAYIR" DEDİ?
İşte size hiç anlatılmayan sır:
Xiapex (Avrupa'daki marka adı), 1 Mart 2020 tarihinde Avrupa pazarından tamamen çekildi.
EMA (Avrupa İlaç Ajansı) Resmi Açıklaması:
"Çekilme, pazarlama izni sahibi Swedish Orphan Biovitrum AB'nin talebi üzerine gerçekleşmiştir. Şirket, ürünün pazarlamasını ticari nedenlerle kalıcı olarak durdurmaya karar verdiğini Avrupa Komisyonu'na bildirmiştir."
Kaynak: EMA/95504/2020, 24 Şubat 2020
| Önemli Nokta | Açıklama |
|---|---|
| ❌ Güvenlik endişesi mi? | HAYIR |
| ❌ Etkinlik sorunu mu? | HAYIR |
| ✅ Gerçek neden | Ticari başarısızlık - Devletler geri ödeme yapmadı |
İngiltere NICE Kurumu
NICE (National Institute for Health and Care Excellence) asla NHS finansmanını onaylamadı. Neden? Çünkü maliyet-etkinlik analizini geçemedi.
Bir İngiliz analizi şunu hesapladı: Xiaflex'in cerrahiyle maliyet açısından eşitlenmesi için fiyatının %96 düşmesi gerekiyor!
Pazar Çekilmesi Zaman Çizelgesi:
| Tarih | Olay |
|---|---|
| 28 Şubat 2011 | Xiapex AB'de onaylandı |
| 2014 | Peyronie hastalığı endikasyonu eklendi |
| 5 Aralık 2019 | Avrupa Komisyonu pazarlama iznini geri çekti |
| 1 Mart 2020 | Xiapex Avrupa pazarından tamamen çekildi |
| 2020 | Kanada ve Avustralya da çekti |
| 2025 | Sadece ABD'de satılıyor |
BÖLÜM IV: MALİYET-FAYDA HESABI
Mayo Klinik Maliyet-Etkinlik Analizi (2019)
Bu çalışma, Journal of Sexual Medicine'de yayımlandı ve çarpıcı sonuçlar ortaya koydu:
| Tedavi | 10 Yıllık Ortalama Maliyet | 100.000$/QALY'de Optimal Seçim |
|---|---|---|
| Penil traksiyon | 883 $ | %49 |
| Cerrahi | 11.419 $ | %48 |
| Xiaflex (CCH) | 33.628 $ | %3 |
Kaynak: Wymer K, Kohler T, Trost L. J Sex Med. 2019 Sep;16(9):1421-1432. PMID: 31351851
Sonuç:
Araştırmacılar şunu hesapladı - Xiaflex'in maliyet-etkin olabilmesi için:
- Fiyatının %50 düşmesi (16.726 $'a) VEYA
- Başarı oranının %76'ya çıkması (şu anki oranın 2 katından fazla)
1.000 doların altında maliyetle penil traksiyon tedavisi, analizde karşılaştırılabilir sonuçlar elde etti!
BÖLÜM V: YAN ETKİLER - REMS PROGRAMI NEDEN GEREKLİ?
Xiaflex'in neden kısıtlı bir REMS (Risk Değerlendirme ve Azaltma Stratejisi) programı kapsamında sunulduğunu biliyor musunuz?
Klinik Çalışma Verileri (1.044 hasta):
| Yan Etki | Oran |
|---|---|
| Korporal rüptür (penil fraktür) | %0.5 kesin + %0.9 şüpheli |
| Ciddi penil hematom | %3.7 |
| Penil morarma | %80 (plasebo %26) |
| Penil şişlik | %55 (plasebo %3) |
| Tedavi sırasında "çıtlama" sesi/hissi | %13.2 |
| Herhangi bir yan etki | %86 |
Kaynak: FDA REMS Program, Xiaflex Prescribing Information
Pazarlama Sonrası Ek Sorunlar:
- Lokalize cilt nekrozu - bazen cerrahi müdahale veya deri grefti gerektiren durumlar
- Ciddi yan etkiler (TEAEs) %0.9 oranında cerrahi müdahale gerektirdi
BÖLÜM VI: AUA KILAVUZ YAZARLARI VE İLAÇ ŞİRKETİ PARALARI
Doğrulanmış Çıkar Çatışmaları (2015 AUA Peyronie Kılavuzu):
Bu bilgiler, kılavuzun resmi beyan bölümünden alınmıştır:
| Yazar | Beyan Edilen İlişki | Şirket |
|---|---|---|
| Mohit Khera, MD | Ücretli Danışman/Danışman | Endo Pharmaceuticals |
| Lawrence S. Hakim, MD | Ücretli Toplantı Katılımcısı/Konuşmacı | ENDO Urology, Slate/Auxilium |
| Hossein Sadeghi-Nejad, MD | Ücretli Bilimsel Çalışma/Deneme | Endo Pharmaceuticals/Auxilium |
| Arthur L. Burnett II, MD | Ücretli Bilimsel Çalışma/Deneme | Endo Pharmaceuticals; Auxilium Inc. |
Kaynak: Nehra A, et al. J Urol. 2015 Sep;194(3):745-753. PMC5027990 - Resmi COI beyanları
European Urology Çıkar Çatışması Araştırması (2018):
Bu çalışma tüm AUA kılavuz yazarlarını inceledi:
| Bulgu | Oran |
|---|---|
| Endüstriden en az bir ödeme alan | %59.3 |
| 50.000 dolardan fazla alan | %11.1 |
| Yanlış beyanlar | %37 |
| Kılavuz önerileriyle doğrudan ilgili ilaçlar için toplam ödeme | 74.195 $ |
Kaynak: Carlisle A, et al. Eur Urol. 2018 Sep;74(3):348-354. PMID: 29747945
NOT: İlk yazarın adı Austin Carlisle'dir - bazı kaynaklarda "Mossanen" olarak yanlış geçmektedir.
BÖLÜM VII: EAU 2025 - AVRUPA'DA SATILMAYAN İLAÇ NEDEN "GÜÇLÜ ÖNERİ"?
EAU'nun Kendi İtirafı:
"CCH, üreticisi tarafından Avrupa pazarından resmi olarak çekilmiştir. Buna rağmen, kılavuzun bütünlüğü açısından CCH'ye ilişkin kanıtlar ve öneriler korunmuştur."
Kaynak: EAU Guidelines on Sexual and Reproductive Health 2025, Section 8.2.3.1.2
EAU CCH Önerisi (2025):
"Stabil PD ve dorsal veya lateral eğriliği >30 derece olan, cerrahi dışı tedavi isteyen hastalara Kollajenaz Clostridium Histolyticum ile intralezyonel tedavi sunun, plasebo etkileri yüksek olmasına rağmen."
Öneri Gücü: Güçlü ❗
Kritik Soru:
Avrupalı bir hasta bu ilaca nasıl ulaşacak?
- ❌ Avrupa'da satılmıyor
- ❌ NHS ödemez
- ❌ Avrupa sigorta şirketleri karşılamaz
- ✅ Tek seçenek: ABD'ye gidip cebinden ödemek
Akademik Eleştiri:
International Journal of Impotence Research (2021) editoryeli:
"Etik ve pazar rekabeti arasında bir çizgi var mı? Peyronie hastalığı için kollajenaz tedavisinin geri çekilmesinin ışıkları ve gölgeleri"
Kaynak: PMID: 34552228
BÖLÜM VIII: EAU PANEL ÜYELERİ - ÇIKAR ÇATIŞMASI ARAŞTIRMASI
Panel Kompozisyonu: IMPRESS Çalışması Araştırmacılarıyla Örtüşme Yok
2024 EAU Cinsel ve Üreme Sağlığı Kılavuz Paneli, Andrea Salonia (Başkan) ve Suks Minhas (Başkan Yardımcısı) liderliğinde 13 çekirdek üye ve 9 ek Kılavuz Asistanından oluşmaktadır.
Kilit Panel Üyeleri:
| İsim | Ülke | Uzmanlık Alanı |
|---|---|---|
| Andrea Salonia | İtalya | Panel Başkanı |
| Suks Minhas | İngiltere | Panel Başkan Yardımcısı |
| Georgios Hatzichristodoulou | Almanya | Avrupa'nın önde gelen Peyronie cerrahi uzmanı |
| Giovanni Corona | İtalya | Androloji |
| Carlo Bettocchi | İtalya | Üroloji |
| Paolo Capogrosso | İtalya | Üroloji |
Kritik Bulgu:
EAU panel üyelerinin hiçbiri, Xiaflex'in FDA onayına yol açan kritik IMPRESS I ve IMPRESS II çalışmalarında araştırmacı olarak görev yapmamıştır.
Bu çalışmalar esas olarak ABD ve Avustralya merkezlerinde, hepsi Auxilium ile belgelenmiş finansal ilişkilere sahip araştırmacılar tarafından yürütülmüştür:
- Martin Gelbard
- Wayne Hellstrom
- Irwin Goldstein
- Culley Carson III
Bu durum, AUA Peyronie Hastalığı Kılavuz Paneli ile temel bir farklılık oluşturmaktadır. AUA'da birçok yazar (Mohit Khera, Lawrence Hakim, Arthur Burnett) belgelenmiş Endo/Auxilium danışmanlık ilişkilerine sahipti.
Tek Belgelenmiş SOBI Ödemesi
En önemli bulgu, Suks Minhas'a SOBI Pharmaceuticals (Avrupa Xiapex pazarlamacısı) tarafından yapılan belgelenmiş bir onursal ödemedir.
Bu ödeme, 2016 BJU International yayınında "Xiapex üzerine bir eğitim sempozyumuna katılımı için" olarak belgelenmiştir.
Minhas şu anda EAU Cinsel ve Üreme Sağlığı Paneli'nin Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır - ancak bu ödeme 2020 pazar çekilmesinden önce gerçekleşmiştir.
Diğer Panel Üyelerinin Endüstri İlişkileri
Panel üyeleri arasında belgelenen diğer endüstri ilişkileri, Endo/Auxilium yerine protez üreticileri ile ilgilidir:
| Panel Üyesi | Beyan Edilen İlişki |
|---|---|
| Georgios Hatzichristodoulou | Coloplast Porgés danışmanı |
| Carlo Bettocchi | Coloplast Porgés ve Boston Scientific danışmanı |
| Giovanni Corona | Belgelenmiş ilaç şirketi çatışması bulunamadı |
| Andrea Salonia | Spesifik Endo/Auxilium beyanı tespit edilemedi |
Dikkat Çekici: Hatzichristodoulou, CCH ile ilgili çok sayıda çalışma yazmasına rağmen, Nature dergisi yayınlarında sürekli olarak "çıkar çatışması yok" beyan etmiştir.
Bu durum şu soruyu gündeme getirmektedir: Finansal bağlardan ziyade, CCH başarısızlığı sonrası vakalar üzerindeki cerrahi uzmanlığı mı kılavuzlardaki pozisyonunu etkiliyor?
Endüstri Finansmanı Beyanı Olmadan Kapsamlı CCH Yayınları
Birçok EAU panel üyesi kollajenaz clostridium histolyticum üzerine araştırma yayımlamıştır, ancak bu yayınlar genellikle Endo/Auxilium finansmanını kabul etmemektedir:
| Panel Üyesi | Önemli CCH Yayınları | Endüstri Finansmanı Beyanı |
|---|---|---|
| Hatzichristodoulou | Cerrahi sonuçlar, greftleme teknikleri, CCH kombinasyon tedavileri üzerine çok sayıda çalışma | Beyan edilmemiş |
| Salonia | İtalyan çok merkezli CCH etkinlik çalışmaları | Beyan edilmemiş |
| Minhas | CCH güvenlik profilleri, derleme makaleleri | SOBI onursal ödemesi (sempozyum) |
| Cocci (Asistan) | "CCH başarısızlığı sonrası cerrahi sonuçlar" çok merkezli çalışması | Beyan edilmemiş |
Özellikle İlgili Bir Yayın
2021'de Scientific Reports'ta yayımlanan "Peyronie hastalığında kollajenaz Clostridium histolyticum başarısızlığı sonrası cerrahi sonuçlar" başlıklı çalışma, Hatzichristodoulou, Salonia ve Minhas'ı ortak yazar olarak içermektedir.
Bu çalışma, CCH başarısız olduktan sonra ne olduğunu incelemiştir - bu da bu klinisyenleri tedavinin savunucuları yerine CCH sınırlamaları konusunda uzmanlar olarak konumlandırıyor olabilir.
Avrupa Şeffaflık Sistemleri Hesap Verebilirlik Boşlukları Yaratıyor
Araştırma, Avrupa'yı ABD'den ayıran temel sınırlamalarla karşılaştı:
ABD vs Avrupa Karşılaştırması
| Özellik | ABD | Avrupa |
|---|---|---|
| Merkezi veritabanı | Open Payments (CMS) | YOK |
| Kamuya açık arama | Evet | Hayır |
| Zorunlu beyan | Evet (Sunshine Act) | Sınırlı |
Open Payments veritabanı (CMS) yalnızca ABD lisanslı hekimlere yapılan ödemeleri takip eder - bu da Avrupa merkezli EAU panel üyelerini araştırmak için işe yaramaz hale getirir.
Avrupa'da karşılaştırılabilir merkezi, kamuya açık aranabilir bir beyan sistemi yoktur.
EAU kılavuzları, "bu belgenin üretiminde yer alan tüm uzmanların, EAU web sitesinde görüntülenebilecek potansiyel çıkar çatışması beyanları sunduğunu" belirtirken, bu bireysel beyanlar standart web aramaları aracılığıyla erişilebilir değildir.
EAU web sitesi çıkar çatışması beyanlarına atıfta bulunmaktadır ancak bireysel panel üyesi beyanlarının doğrudan, aranabilir bir veritabanını sağlamamaktadır.
Bu, beyanların prensipte var olduğu ancak dış gözlemciler tarafından pratik olarak doğrulanamadığı bir hesap verebilirlik boşluğu yaratmaktadır.
"Bütünlük İçin" Paradoksu Açıklamasız Kalıyor
En çarpıcı bulgu, EAU'nun 1 Mart 2020'den beri Avrupalı hastalar için tamamen ulaşılamayan bir ilaç için neden "Güçlü Öneri" (Düzey 1b kanıta dayalı) sürdürdüğüyle ilgilidir.
Gerçekler:
| Tarih | Olay |
|---|---|
| 28 Şubat 2011 | Xiapex AB'de onaylandı |
| 5 Aralık 2019 | Avrupa Komisyonu pazarlama iznini resmi olarak geri çekti |
| 1 Mart 2020 | Xiapex Avrupa pazarından tamamen çekildi |
| 2025 | EAU hâlâ "Güçlü Öneri" olarak listeliyor |
Xiapex, Swedish Orphan Biovitrum tarafından "ticari nedenlerle" çekildi - açıkça güvenlik veya etkinlik endişeleri nedeniyle DEĞİL - bu da Avrupalı Peyronie hastaları için bir tedavi boşluğu bıraktı.
EAU'nun Kendi İtirafı (2025 Kılavuzu):
"CCH, üreticisi tarafından Avrupa pazarından resmi olarak çekilmiştir. Buna rağmen, kılavuzun bütünlüğü açısından CCH'ye ilişkin kanıtlar ve öneriler korunmuştur."
Bu minimal gerekçe akademik eleştiri almıştır.
Akademik Eleştiriler
1. International Journal of Impotence Research Editoryali (2021)
Başlık: "Etik ve pazar rekabeti arasında bir çizgi var mı? Peyronie hastalığı için kollajenaz tedavisinin geri çekilmesinin ışıkları ve gölgeleri"
Bu editoryel şu endişeleri dile getirmektedir:
- Tedavi döngüleri yarıda kesilen hastalar
- Cerrahi müdahalelerdeki sonraki artış
- Etik-pazar rekabeti çatışması
2. European Urology Yorumu (2020)
Başlık: "Bir Dönemin Sonu: Xiapex'in (Clostridium histolyticum Kollajenaz) Avrupa Pazarından Çekilmesi"
Bu yorum, etkili bir cerrahi olmayan seçeneği kaybetme konusundaki klinisyen endişelerini belgelemektedir.
Eksik Olan Ne?
Hiçbir akademik yayın, EAU'yu ulaşılamaz bir tedaviyi güçlü bir şekilde önermek konusunda doğrudan eleştirmemektedir.
Kanıta dayalı kılavuzlar ile klinik gerçeklik arasındaki boşluk, resmi tartışma olmadan devam etmektedir.
AUA Çıkar Çatışması Belgelenmiş Panel Üyeleriyle Örtüşme Yok
2015 AUA Peyronie Hastalığı Kılavuz Paneli ile çapraz referanslama, mevcut EAU panel üyeleriyle doğrudan örtüşme olmadığını ortaya koymaktadır.
AUA'da Belgelenmiş Endo/Auxilium İlişkileri Olan Yazarlar:
| Yazar | İlişki Türü | EAU Panelinde mi? |
|---|---|---|
| Mohit Khera, MD | Endo Pharmaceuticals danışmanı | ❌ Hayır |
| Lawrence S. Hakim, MD | ENDO Urology ve Slate/Auxilium danışmanı | ❌ Hayır |
| Arthur L. Burnett II, MD | Endo Pharmaceuticals danışmanı, Auxilium Inc. bilimsel çalışma araştırmacısı | ❌ Hayır |
| Hossein Sadeghi-Nejad, MD | Endo/Auxilium klinik çalışmaları | ❌ Hayır |
Bu kişilerin hiçbiri EAU Cinsel ve Üreme Sağlığı Panelinde görev yapmamaktadır - bu da Avrupa kılavuzlarının büyük ölçüde bağımsız bir klinisyen grubu tarafından geliştirildiğini düşündürmektedir.
EAU vs AUA: Karşılaştırmalı Değerlendirme
| Kriter | AUA Paneli | EAU Paneli |
|---|---|---|
| IMPRESS araştırmacı katılımı | Var | Yok |
| Belgelenmiş Endo/Auxilium ödemeleri | Çoklu, yüksek miktarlı | Minimal (1 ödeme, 2016) |
| Beyan doğruluğu sorunu | %37 yanlış | Doğrulanamaz (şeffaflık eksikliği) |
| COI veritabanı erişilebilirliği | Open Payments (kamuya açık) | Sınırlı erişim |
Sonuç:
IMPRESS araştırmacı katılımının olmaması ve sınırlı belgelenmiş Endo/Auxilium ödemeleri, EAU panelinin Xiaflex üreticisinden AUA muadilinden daha bağımsız olduğunu düşündürmektedir.
ANCAK:
Sınırlı beyan erişilebilirliği ile ulaşılamaz bir ilaç için güçlü önerilerin açıklanmamış sürdürülmesinin kombinasyonu, daha fazla şeffaflığı hak eden kılavuz geliştirme süreçleri hakkında meşru sorular ortaya çıkarmaktadır.
BÖLÜM IX: "HAVUÇ" PAZARLAMASI - FARKINDALIK MI, HASTALIK TİCARETİ Mİ?
Endo'nun Pazarlama Kampanyaları:
- "Eğri Havuç" (Bent Carrot) TV kampanyası
- "Eğriyi Sorun" (Ask About the Curve) farkındalık girişimi
- Ocak 2025'te ESPN, ABC, NBC'de "I Got Somebody" kampanyası
Prevalans İddiaları vs Gerçeklik:
| Kaynak | Prevalans Tahmini |
|---|---|
| Pazarlama materyalleri | "10 erkekten 1'i" |
| Rochester, MN epidemiyolojik çalışması | %0.39 |
| Sigorta veri tabanı analizi (2022) | %0.1 tanı konmuş |
| Alman çalışmaları | %3.2 |
| Endo'nun kendi kabulü | %3-3.3 tanı |
%13 rakamı, herhangi bir penil semptom bildiren erkekleri içeriyor - doğrulanmış Peyronie hastalığını değil!
2024 Finansal Sonuçlar:
Endo Pharmaceuticals resmi açıklaması (13 Mart 2025):
- 2024 Xiaflex geliri: 516 milyon $ (rekor)
- Önceki yıla göre artış: %9
- Brüt marj: %70-81
Kaynak: Endo Inc. Press Release, investor.endo.com
BÖLÜM X: UCUZ ALTERNATİFLER - KILAVUZLARIN SÖYLEMEDİĞİ
AUA/EAU'nun Reddettiği Tedaviler ve Gerçek Durum:
| Tedavi | Aylık Maliyet | Kılavuz Tutumu | Güvenlik |
|---|---|---|---|
| Vitamin E | 5-15 $ | Önerilmez | Çok güvenli |
| Pentoksifilin | 17-40 $ | Önerilmez | Güvenli |
| Potaba | 150-300 $ | Önerilmez | Orta (%68 bırakma) |
| L-karnitin | 20-50 $ | Önerilmez | Çok güvenli |
| Traksiyon cihazı | ~200 $ (tek seferlik) | Zayıf öneri | Güvenli |
| Xiaflex | 30.000-58.000 $ | Güçlü öneri | Riskli (%86 yan etki) |
Kılavuzların Argümanı:
"Bu ajanlarla tedavi, yan etki olmasa bile, diğer daha etkili tedavilerin kullanımını geciktirebilir."
Karşı Argüman:
"Daha etkili tedavi" denen Xiaflex:
- Plasebodan sadece %16 daha iyi
- 30.000 $ maliyetli
- %86 yan etki oranı
- %0.5-0.9 korporal rüptür riski
- Cochrane'e göre "klinik olarak anlamlı olmayabilir"
Soru: 6 ay pentoksifilin (200 $) kullanmak gerçekten "etkili tedaviyi geciktirmek" mi?
BÖLÜM XI: SONUÇ - HAKİKAT IŞIĞINDA
Xiaflex Hikâyesi Neyi Gösteriyor?
✗ Mütevazı etkinlik - plasebodan %16 iyileşme
✗ Önemli riskler - REMS kısıtlamaları gerektiren korporal rüptür
✗ Olağanüstü maliyetler - tedavi başına 30.000$+
✗ Çıkar çatışmaları - AUA kılavuz yazarlarının %37'sinin beyanları yanlış
✗ Avrupa reddi - maliyet-etkinlik değerlendiricileri yetersiz değer buldu
En Büyük Paradoks:
EAU 2025 rehberi, Avrupalı hastaların ulaşamayacağı bir ilacı "Güçlü Öneri" olarak sunuyor. Tek gerekçe: "Kılavuzun bütünlüğü için."
Bu, bilimsel bir gerekçe mi, yoksa bürokratik bir mazeret mi?
Kalan Sorular:
- Şeffaflık Neden Bu Kadar Sınırlı? - Bireysel EAU COI beyanları kolayca erişilebilir olmalı
- "Bütünlük İçin" Neyi Haklı Kılıyor? - Ulaşılamaz tedaviler için güçlü öneri paradoksu
- Cerrahi Uzmanlık Farklı Önyargılar Yaratır mı? - CCH sonrası cerrahide uzmanlaşan panel üyelerinin mesleki çıkarları
- Protez Üreticisi İlişkileri İlgili mi? - CCH başarısızlığı genellikle protez implantasyonuna yol açıyor
BÖLÜM XII: BU DURUMLA KARŞI KARŞIYAYSANIZ NE YAPMALISINIZ?
- Aceleniz yok - Peyronie hastalığı acil bir durum değildir
- Doğal seyri bekleyin - Hastalık kendiliğinden stabilize olabilir, hatta iyileşebilir
- Ucuz seçenekleri değerlendirin - Traksiyon cihazları, PDE5 inhibitörleri
- Maliyet-fayda hesabı yapın - 30.000 $ için 7.7° düzelme mantıklı mı?
- Cerrahi seçenekleri araştırın - Daha düşük maliyetle karşılaştırılabilir sonuçlar
- Bilgilendirilmiş karar verin - Tüm seçenekleri, riskleri ve maliyetleri bilin
Dr. Ömür Erdem Akkaya
Üroloji Uzmanı
📺 YouTube: https://www.youtube.com/@DrÖmürErdemAkkaya
🌐 Blog: https://www.omurerdemakkaya.com/blog
KAYNAKLAR
Birincil Klinik Çalışmalar
-
Gelbard M, Goldstein I, Hellstrom WJG, et al. Clinical Efficacy, Safety and Tolerability of Collagenase Clostridium Histolyticum for the Treatment of Peyronie Disease in 2 Large Double-Blind, Randomized, Placebo Controlled Phase 3 Studies (IMPRESS I & II). J Urol. 2013 Jul;190(1):199-207. PMID: 23376148
-
Rosenberg JE, et al. Non-surgical therapies for Peyronie's disease. Cochrane Database Syst Rev. 2023 Jul 17;7(7):CD012206. PMID: 37490423
Maliyet-Etkinlik Analizleri
- Wymer K, Kohler T, Trost L. Comparative Cost-effectiveness of Surgery, Collagenase Clostridium Histolyticum, and Penile Traction Therapy in Men with Peyronie's Disease in an Era of Increasing Health Care Costs. J Sex Med. 2019 Sep;16(9):1421-1432. PMID: 31351851
Çıkar Çatışması Araştırmaları
- Carlisle A, et al. Financial Conflicts of Interest Among Authors of American Urological Association Clinical Practice Guidelines. Eur Urol. 2018 Sep;74(3):348-354. PMID: 29747945
Düzenleyici Belgeler
- European Medicines Agency. Public Statement: Xiapex - Withdrawal of the marketing authorisation in the European Union. EMA/95504/2020. 24 February 2020
Kılavuzlar
-
Nehra A, Alterowitz R, Culkin DJ, et al. Peyronie's Disease: AUA Guideline. J Urol. 2015 Sep;194(3):745-753. PMC5027990
-
EAU Guidelines on Sexual and Reproductive Health 2025. uroweb.org
Finansal Veriler
- Endo Inc. Press Release. Endo Reports Fourth-Quarter and Full-Year 2024 Financial Results. March 13, 2025. investor.endo.com
İlaç Bilgileri
- FDA REMS Program. Xiaflex Prescribing Information. dailymed.nlm.nih.gov
Akademik Eleştiriler
-
Is there a line between ethics and market competition? Lights and shades of the withdrawal of collagenase treatment for Peyronie's disease. Int J Impot Res. 2021. PMID: 34552228
-
The End of an Era: Withdrawal of Xiapex (Clostridium histolyticum Collagenase) from the European Market. Eur Urol. 2020. PMID: 31810821
Bu rapor, birincil kaynaklara dayalı kapsamlı araştırma sonucunda hazırlanmıştır. Tüm iddialar doğrulanmış ve kaynak gösterilmiştir.
Son Güncelleme: Aralık 2025