HIV Ultra Duo (4. Nesil) Testi: Pencere Dönemi & PEP (İlk 72 Saat)
Bu sayfa, videomda anlattığım Ultra Duo / 4. nesil HIV test ve PEP (maruziyet sonrası koruma) konularını hasta dostu biçimde özetler: PCR, p24 antijeni/antikor, pencere dönemi ve ilk 72 saatte atılacak adımlar.
Video: Ultra Duo vs 4. Nesil Test & PEP
Kısa videoda PCR, p24 antijeni + antikor birlikte bakan 4. nesil (Ultra Duo) test mantığı, 4.–6. haftada doğruluk ve PEP’in ilk 72 saat önemi anlatılıyor.
Ultra Duo / 4. Nesil Test Nedir?
4. nesil (Ultra Duo) testler, p24 antijeni ile HIV‑1/2 antikorlarını birlikte değerlendirir. Böylece yalnızca antikor bakan 3. nesil testlere kıyasla pencere dönemini kısaltır ve daha erken saptama sağlar.
- Daha erken: p24 antijeni sayesinde 2.–3. haftadan itibaren pozitifleşme başlayabilir.
- Kapsayıcı: Antijen + antikor kombinasyonu, tek başına antikor testine göre daha geniş kapsama sağlar.
- Pratik: Kan örneği ile laboratuvar temelli güvenilir tarama.
| Test | Ne saptar? | Tipik pencere | Artı/Eksi |
|---|---|---|---|
| 4. Nesil (Ultra Duo) | p24 antijen + HIV-1/2 antikor | ≈ 2–6 hafta | + Erken & kapsamlı • – Çok erken negatif çıkabilir → tekrar |
| 3. Nesil (Antikor) | HIV-1/2 antikor | ≈ 3–12 hafta | + Yaygın erişim • – Akut dönemi kaçırabilir |
| RNA (NAT/PCR) | Viral RNA | ≈ 7–14 gün | + En erken saptama • – Maliyet/erişim, tek başına rutin tarama değil |
Pencere Dönemi & Zamanlama
4. hafta civarında duyarlılık yüksek, 6. haftada ise doğruluk oranı çok yükselir. Çok erken negatif sonuçlar yanıltıcı olabilir; zamanında tekrar test planı önemlidir.
- 0–2. hafta: Antikor henüz gelişmedi. Yüksek risk varsa PCR (RNA) değerlendirilebilir.
- 2.–4. hafta: p24 antijen pozitifleşmeye başlayabilir; 4. hafta 4. nesil ile yüksek oranda saptama.
- 6. hafta: 4. nesil ile negatif sonuç çoğu senaryoda iç rahatlatır.
- 12. hafta (3. ay): Klinik duruma göre ek teyit düşünülebilir.
PEP (Maruziyet Sonrası Koruma): İlk 72 Saat
PEP, şüpheli temastan sonra en geç 72 saat içinde başlanan ve genellikle 28 gün süren antiretroviral ilaç protokolüdür. Mantık basit: ne kadar erken başlarsa, o kadar iyi.
- İlk 2–24 saat: Başlamak idealdir; korunuculuk açısından en güçlü dönemdir.
- 24–72 saat: Hâlâ başlanabilir; gecikmeyin.
- >72 saat: Genellikle önerilmez; hekim değerlendirmesi şarttır.
- Test akışı: Başlamadan hızlı HIV testi tercih edilir; devamında 4–6. hafta ve gerektiğinde 3. ay kontrolleri planlanır.
Önemli: Şüpheli temasta acile/uzmana başvurmayı ertelemeyin. PEP başlayacaksa, ilk saatler kritiktir.
Sık Sorulan Sorular
“Ultra Duo” ile “4. nesil” aynı şey mi?
Ultra Duo bir ticari ad iken, 4. nesil kombine test genel kavramdır. Pratikte ikisi aynı yaklaşımı işaret eder: p24 antijen + antikor birlikte bakılır.
4. hafta negatifim; yeterli mi?
Genellikle iç rahatlatır; ancak risk yüksekse 6. haftada 4. nesil ile tekrar önerilir.
İlk yapılacak test PCR mı?
Çok erken dönemde yüksek risk varsa PCR (RNA) düşünülebilir; fakat tek başına rutin tarama değildir. 4. nesil test zamanında yapıldığında çoğu senaryoda yeterlidir.
PEP için nereye başvurayım?
Acil servis veya en yakın enfeksiyon hastalıkları/üroloji birimi. İlk 72 saati geçirmemek kritik.
Site İçi İlgili İçerikler
Bilimsel Notlar & Kaynaklar (dış bağlantılar)
- 4. nesil testlerin pencere dönemini kısaltması: Fourth generation assays for HIV testing (Expert Rev Mol Diagn. 2016)
- Non‑oküpasyonel maruziyet sonrası PEP güncel çerçeve: Updated Guidelines for Antiretroviral Postexposure Prophylaxis (MMWR, 2016)
Randevu / Danışma – İzmir • Manisa • Ege
- Hızlı değerlendirme, gizlilik esaslı süreç
- Doğru zamanda doğru test planı
- PEP gerekiyorsa ilk saatlerde yol haritası
