İdrar yolundaki taş ya da taşları tedavi ile (bu tedavi ilaçlar yardımıyla kendiliğinden taşı düşmesi, taş kırma- ESWL-, endoskopik taş cerrahisi olabilir) sistemden uzaklaştırıldıktan sonra 3-4 hafta sonra metabolik değerlendirme önerilir.
Bu değerlendirmede:
Öncelikle
- Sistemden uzaklaştırılan taşın kimyasal analizi (Bu analiz Maden Tetkik Arama –MTA- Ankara laboratuarında X-ışınlı diferaksiyon mikroskopisi ile yapılmaktadır)
- İdrar yolu infeksiyonun olmadığını gösteren idrar kültürü ve tam idrar tahlili yapılır.
İdar yolunda infeksiyon varsa tedavi edilerek idrar yollarıında infeksiyon mutlaka tedavi edilmelidir. İdrar yolları infekisyonu ya da idrar yollarında kanama varlığında metabolik değerlendirme yapılmamalıdır.
İdrar yollarında infeskiyon olmadığından emin olunduktan sonra
24 saatlik idrar toplanır (Laboratuardan verilecek özel 2 adet toplama kabında bu idrar toplanmalıdır)
24 saatlik idrarda değerlendirilecek parametreler:
- Kalsiyum
- Fosfat
- Magnezyum
- Sodyum, Potasyum, Klorür
- Ürik asit
- Sitrat
- Oksalat
Ayrıca kanda kalsiyum, fosfat ve gereki olursa paratiroid hormon düzeyleri değerlendirilir. Elde edilen tüm parametreler incelendikten sonra metabolik sapmalar konusunda yorum yapılarak Hemen diet ve koruyucu ilaç tedavisine başlanacağı gibi, belirli patolojilerin ortaya çıkartılmasında 7-10 günlük sıkı diet sonrası yeniden idrardaki bazı incelemeler tekrarlanabilir.
Nihai yorumdan sonra hastaya önerilecek kesin dietler ve koruyucu tedavi programı düzenlenir.
Bu tip yaklaşım ile yeniden idrar yolu sisteminde taş oluşum riski en aza indirilir.
Amaç taş oluştuktan sonra taşın taş kırma ya da cerrahi ile tedavisi değil, taşın oluşmasının önlenmesidir. Bu nedenle taş oluşum mekanizmasının altında yatan metabolik nedenin ortaya çıkartılması gereklidir.
