Kısırlık şikayeti ile kliniğimize gelen bir hastanın sperm tahlilinde hiç sperm hücresinin bulunmadığını söylemek zor bir şeydir. Kısırlık yakınması ile gelen erkeklerin yaklaşık %10-15 inde tespit edilmektedir. Hastayı sanki dibi olmayan bir çukura iktirmek hissi veriyor bana. Ardından tahlilinizde hiç sperm hücresine rastlanmamış yani yumurtayı dölliycek hücre görülmemiş dediğim zaman hastanın yüzündeki anlamsız ifade herzaman içimi burkar, çünkü tam bir tedavisi olmadığı için hastanın kafasında oluşmaya başlayan soru denizi ve bir kaç aylık süreci tahmin edebiliyorum doktor ,doktor aktar ,aktar gezmeye yakınlarından her duyduğu şeyi yapmayan çalışır .
Hastayı bu denize iktirmeden önce mutlaka ikinci spermiyogram yaklaşık 1 ay sonra yapılmalıdır çünkü sonuçlar değişken çıkabilir yakın dönemde geçirilmiş ağır bir hastalık sperm sayısını azaltmış olabilir. Azospermi tespit edilen hastanın ikinci spermiyogramı yapılırken santrifuj tekniği kullanılması gerekmektedir . Santrifüj tekniğini basitçe anlatmak gerekirse semen örneğini tüpe koyup merkez kaç kuvvetine maruz bırakmak ardından tüpün dibindeki sıvıda sperm aramak olarak anlatabiliriz . Eğer burada sperm bulunursa hasta TESE operasyonundan kurtulmuş olur.
Azospermi tanısı kesinleştikten sonra nedenlerini ve tedavi yollarını değerlendirmek gerekiyor . Acaba sperm yollarında bir problem mi var ? sperimin testisden penis ucuna getiren yolda bir tıkanıklık mı var? yada fonksiyonel bir problem mi? var bunun değerlendirilmesi gerekir.
Ardından sex hormonları değerlendirilir FSH ,testesteron,LH,Prolaktin bunlar testislerde sperm üretiminde rol oynamaktadırlar. Sex hormonları yetersizliği söz konusu olduğunda 3-6 aylık hormon tedavisi ile sperm çıkışı sağlanabilir. iki haftalık endometasin tedavisi ile denenerek seminal kanalardaki sperm çıkışını kolaylaştıran tedavi denenebilir.
Hala sperm yoksa mikroTESE operasyonu uygulanabilir. TESE ile %33 ile 50 oranında sperm hücresi bulunabilinir . Bu arada genetik testler y kromozomu mikro delesyonları açısından hastanın değerlendirilmesi gerekmektedir .
Azospermik Hastada Patolojinin Önemi
Peki TESE de sperm bulunamassa patoloji sonucu sertoli only cell olarak gelirse hastaya hiçbir şekilde olmaz mı demek gerekir ?
Sertoli only cell demek testis dokusundan alınan örnekde mikroskop altında sperm hücresi veya onun alt gruplarından hiçbirisi görülmedi sadece sperm üreten hücre sertoli hücresi görüldü anlamına gelir ve genel kanı olarak bu hastalarda hormonal tedavi ile sperm üretme şansı yoktur . Fakat yapılan son çalışmalarda seçilmiş vakalarda hormonla tedavi ile sperm üretme ihtimali gösterilmiştir . İlk mikroTESE de sperm bulunamayan olgularda tedavi verilerek yapılan ikinci TESE lerinde %21 ila 46 oranında sperm bulunma şansı vardır. Bütün bu tedaviler yapıldıktan sonra hala sperm bulunamıyorsa geriye sperm bankaları ve evlat edinme seçeneği kalıyor
Int Urol Nephrol. 2019 Mar;51(3):453-456. doi: 10.1007/s11255-019-02091-8. Epub 2019 Feb 11.Hormonal stimulation of spermatogenesis: a new way to treat the infertile male with non-obstructive azoospermia?
